In het verkiezingsprogramma van de PvdA en in de OCW-begroting nam de partij het op voor de arbeidsomstandigheden voor journalisten. De partij wil extra investeringen in de publieke omroep, en lokale en regionale media. Ook wil PvdA de creatieve industrie beschermen van buitenlandse bedrijven. In het PvdA-verkiezingsprogramma is te lezen dat de partij zich expliciet solidair verklaart met persvrijheid, journalisten en onafhankelijke media in Turkije en Marokko.
“De PvdA staat pal voor, naast en achter alle bestuurders, politici, journalisten, opiniemakers, cartoonisten, kunstenaars en alle anderen die zich inzetten voor onze vrijheden en democratische verworvenheden.” (verkiezingsprogramma)
Objectiviteit en waarheid van de informatie die we te zien krijgen
Score: goed
Uit het verkiezingsprogramma blijkt dat de PvdA verbeteringen voor de informatiesamenleving wil treffen. Zo is te lezen dat de PvdA aandacht besteedt aan digitale geletterdheid en de transparantie van techreuzen over advertenties en de algoritmes die ze gebruiken wil verplichten.
“Digitale geletterdheid speelt eenzelfde rol als geletterdheid in de gehele onderwijsketen, van basisonderwijs tot volwassenonderwijs.” (verkiezingsprogramma)
“In Europees verband worden techreuzen verplicht om transparant te zijn over advertenties en algoritmes.” (verkiezingsprogramma)
Toegang tot betrouwbare en diverse informatie onder druk
Score: redelijk
Het PvdA-verkiezingsprogramma pleit voor extra investeringen in de publieke omroep, de regionale en lokale omroepen. Tevens is te lezen dat verdienmodellen van bedrijven als Facebook moeten worden ingeperkt, en dat makers van creatieve content fatsoenlijk moeten worden betaald. Ook besteedt de partij bovengemiddeld veel aandacht aan een eerlijke werkomgeving waarbij journalisten beter betaald worden en contracten krijgen, en worden hiervoor concrete maatregelen bepleit. Tijdens de OCW-begroting door over de medewerkers bij de publieke omroep die in dienst zouden moeten worden genomen. De PvdA spreekt geen wens uit om de onderzoeksjournalistiek te ondersteunen in het verkiezingsprogramma. Ook wordt geen aandacht besteed aan de teruglopende media-inkomsten door oneerlijke concurrentie op de advertentiemarkt. Wel stemde de partij voor de motie van het lid Westerveld over stimuleringsmaatregelen om de vitale mediasector te steunen.
“Extra investeren. De inkomsten van de publieke omroep mogen nooit afhankelijk zijn van de grillen van de markt. We investeren daarom extra in de publieke omroep en in regionale en lokale media.” (verkiezingsprogramma)
“Fatsoenlijke beloning makers en heffing voor streamingdiensten. We willen de buitenproportionele verdienmodellen van bedrijven als Facebook en Youtube inperken en ervoor zorgen dat de makers van creatief materiaal fatsoenlijk worden betaald. Met een streamingheffing voor bedrijven als Youtube en Netflix zorgen wij dat ook deze bedrijven netjes bijdragen aan een eerlijk en divers media-aanbod.” (verkiezingsprogramma)
“Publieke omroepen betalen een fatsoenlijk loon. Goed werkgeverschap geldt voor de gehele economie en de overheid geeft het goede voorbeeld. Publieke Omroepen bieden al hun werkenden een fatsoenlijk loon en goede aanvullende arbeidsvoorwaarden. Publieke omroepen nemen een vast percentage mensen in vaste dienst en krijgen daar voldoende geld voor van de overheid.” (verkiezingsprogramma)
“Een op de drie medewerkers bij de publieke omroep werkt momenteel op een tijdelijk contract. Dat zorgt voor heel veel onrust: niet weten of je volgend seizoen je huur of je hypotheek nog kunt betalen, niet weten of je überhaupt nog wel aan de bak komt. Jarenlange ervaring dreigt zo verloren te gaan. De minister wijst in zijn uitgebreide brief over de arbeidsmarktpositie in de media — waarvoor veel dank — naar de cao-tafel. Hij zegt dat de omroepbestuurders over hun eigen personeelsbeleid gaan. Natuurlijk moet de minister niet op de stoel van de omroepen gaan zitten. Dat vragen wij ook niet van hem. Wat wij wel van hem als stelselverantwoordelijke vragen, is om verantwoordelijkheid te nemen voor de toekomst van ons bestel en te erkennen dat makers daar wel degelijk een cruciale schakel in vormen. Daarbij horen goede arbeidsvoorwaarden.” (OCW-begroting)
“Die tijdelijke contracten en payrollconstructies zien we niet alleen in Hilversum. Ook veel makers bij regionale en lokale omroepen hebben hiermee te maken. Bovendien, zo constateert ook de minister in zijn brief, is de betaling bij lokale omroepen vaak een stuk lager dan voor vergelijkbaar werk op landelijk of regionaal niveau.” (OCW-begroting)
Pal staan voor persvrijheid in de EU en daarbuiten
Score: pro-actief
De PvdA verklaart zich in haar programma solidair met kritische (burger)journalisten en onafhankelijke media in Marokko, en steunt de persvrijheid in Turkije. In het verkiezingsprogramma van de PvdA wordt rechtsstatelijkheid gekoppeld aan de conditionaliteit van stemrecht en subsidies. En in het Mensenrechtenrapportage-debat vroeg de partij expliciet aandacht voor de internationale pers. Bovendien was de PvdA mede-indiener van de motie van het lid Karabulut om niet te bezuinigen op persvrijheid als aspect van het mensenrechtenbeleid.
“We zetten ons onverminderd in voor de vrijlating van politieke gevangenen van de Hirak-beweging in Marokko. Internationale correspondenten zijn het land uitgezet, en steeds vaker worden journalisten, bloggers en critici op Facebook vervolgd. Van persvrijheid is geen sprake. We zijn solidair met kritische (burger-)journalisten en onafhankelijke media.” (verkiezingsprogramma)
“De PvdA staat pal voor de verdediging van de persvrijheid, onafhankelijke rechtsstaat en fundamentele vrijheden, ook in Turkije. We ondersteunen het maatschappelijk middenveld in Turkije.” (verkiezingsprogramma)
“Een EU-lidstaat verdedigt de Europese waarden van vrijheid en gelijkheid in woord en daad. Voor wie dat niet doet, beschikt de EU nu over onvoldoende instrumenten hen aan te pakken. Het bestaande artikel 7, waarbij een lidstaat alleen veroordeeld kan worden wanneer alle andere daarmee instemmen, is bot geworden.Daarom ontwikkelen we een EU-rechtsstaatsmechanisme dat alle landen elk jaar toetst en bij vastgestelde schendingen sancties oplegt. Daarnaast koppelen we respect voor de rechtsstaat en fundamentele vrijheden aan de toekenning van Europese subsidies. (verkiezingsprogramma)
‘In de afgelopen tien jaar werden 941 journalisten vermoord, gerapporteerd door Reporters Without Borders. Ik denk eerlijk gezegd dat er nog veel meer journalisten vermoord zijn, maar dat ze niet op die manier in de treurige statistieken terechtkomen. Op welke manier zal Nederland het komende jaar de vrije pers in landen waar die onder druk staat, blijven steunen? Niet alleen financieel, maar wat doet de minister om daar ook aandacht voor te vragen?” (Mensenrechtenrapportage)
Moties & amendementen
Motie van het lid Karabulut c.s. over niet bezuinigen op persvrijheid als aspect van het mensenrechtenbeleid (Cie. BZ)
Indiener: SP
Mede-indieners: GroenLinks en PvdA
De veiligheid van journalisten in Nederland
Score: pro-actief
In het verkiezingsprogramma benoemt de PvdA dat het niet buigt voor onderdrukking en ondermijning, onder andere van journalisten. Hoe de partij dit concreet wil verbeteren, wordt duidelijk in de debatten. Hier besteedde de PvdA aandacht aan de toenemende bedreigingen jegens journalisten, en diende de partij een motie in over afschuw uitspreken over ontwikkelingen waardoor de journalistiek onder druk komt te staan. Bovendien was de PvdA mede-indiener van de gewijzigde motie van Yesilgoz-Zegerius om voor de veiligheid van journalisten een aanspreekpunt bij het Team Bedreigde Politici te realiseren. Tenslotte werd in de OCW-begroting de rol van de minister voor veiligheid van mediamakers en hate speech op sociale media bevraagd.
“De PvdA staat pal voor, naast en achter alle bestuurders, politici, journalisten, opiniemakers, cartoonisten, kunstenaars en alle anderen die zich inzetten voor onze vrijheden en democratische verworvenheden. We buigen niet voor onderdrukking en ondermijning, van wie of waar dan ook.” (verkiezingsprogramma)
“Alleen al dit weekend hebben twee bekende twitteraars zich genoodzaakt gezien om hun onlineactiviteiten te staken omdat hun kinderen werden bedreigd. Nog niet zo heel lang geleden deed de rechter uitspraak in de zaak rond de bedreiging van een journalist die ook te maken kreeg met de meest afschuwelijke bedreigingen. Dit soort pogingen om mensen de mond te snoeren mogen we nooit, maar dan ook nooit normaal gaan vinden. Ik ben blij dat de minister in antwoord op onze Kamervragen naar aanleiding van het bericht dat de NOS zich genoodzaakt heeft gezien de logo’s van hun wagens te halen nogmaals aangeeft dat hij samen met de minister van JenV werkt aan de veiligheid van mediamakers. Mijn vraag aan de minister is: is dat genoeg?” (OCW-begroting)
“En wat doet de minister om ook sociale media veilig te maken en te houden? Hoe voorkomen we dat mensen daar de mond wordt gesnoerd, bijvoorbeeld door het delen van privégegevens? Is hij hierover in gesprek met platforms als Twitter en Facebook? Doen zij wat de minister betreft genoeg om hatespeech aan te pakken?” (OCW-begroting)
Moties en amendementen
Gewijzigde motie van het lid Yesilgöz-Zegerius c.s. over voor de veiligheid van journalisten één aanspreekpunt bij het Team Bedreigde Politici te realiseren (Cie. J&V)
Indiener: VVD
Mede-indieners: CDA, ChristenUnie, D66, PvdA, GroenLinks
Motie van het lid Van den Hul over afschuw uitspreken over ontwikkelingen waardoor de journalistiek onder druk komt te staan (Cie. OCW)
Indiener: PvdA